Η τοποθέτηση του Βασίλη Κοσμόπουλου, για το masterplan του λιμανιού Καλαμάτας

Ήδη από το 2005 το Δημοτικό μας Συμβούλιο με τη με αρ. 479/2005 ομόφωνη απόφασή του διακήρυξε ότι πρέπει στο Λιμάνι της πόλης να δρομολογηθούν έργα και υποδομές , με διαχωρισμό των χρήσεων, οδηγώντας τις εμπορικές χρήσεις στη δυτική πλευρά του λιμένα, τις επιβατικές στο κέντρο και τις τουριστικές στην ανατολική πλευρά και στον προλιμένα.

Ειδικότερα μάλιστα πρότεινε:

Α. Για την Εμπορική Πλευρά

1. Επέκταση κρηπιδώματος εσώτερον του κυματοθραύστη στη νοτιοδυτική πλευρά ούτως ώστε να δημιουργηθεί πλάτος τουλάχιστον 20 – 25 μέτρων και μήκους 200 -250 μέτρων με σκοπό την αύξηση του χερσαίου χώρου και των θέσεων ελλιμενισμού.
2. Εκσυγχρονισμό υδροδότησης των πλοίων σε όλο το λιμένα.
3. Εκσυγχρονισμό του φωτισμού με χρήση προβολέων σε όλο το λιμένα.

4.Κατασκευή μικρών διαστάσεων αποθήκης αποταμίευσης , στην καμπή της νοτιοδυτικής πλευράς του λιμενοβραχίονα.

5. Επανατοποθέτηση του γρανίτη σε ολόκληρη τη δυτική προκυμαία και επίστρωση του υπολοίπου (όπου δεν επαρκεί ο γρανίτης) με άλλο ανάλογο υλικό και
6. Εκτεταμένη συντήρηση καθ’ όλο το μήκος του κυματοθραύστη με παράλληλο ενδελεχή έλεγχος για υποσκαφές .

Β. Για το Επιβατικό Τουριστικό κομμάτι

1. Αξιοποίηση της υπάρχουσας αποθήκης με συνδυασμό κατεδάφισης τμήματός της, μετατροπής τμήματός της σε σταθμό επιβατών και ετέρου τμήματός της για διάφορες χρήσεις (π.χ. πολιτιστικές, εκθέσεις, κλπ.)
2. Ανακατασκευή δαπέδου με τέτοιο τρόπο ώστε να επιτρέπεται σε συγκεκριμένους άξονες κυκλοφορία οχημάτων (επιβίβαση – αποβίβαση) και πεζών στον υπόλοιπο χώρο.
3. Εγκατάσταση πλωτών εξεδρών στο ανατολικό μέρος του λιμένα (Πανελλήνιο) δυναμικότητας 120 σκαφών με τις αντίστοιχες υποδομές (ως υπάρχουσα μελέτη).
4. Επέκταση προβόλου προλιμένα μέχρι το τετράγωνο (φανάρι) με αποκατάσταση του υφιστάμενου τμήματος και κατασκευή κυματοθραύστη για τον ελλιμενισμό μικρών και μεσαίων σκαφών.
5. Κατασκευή υπογείου parking αυτοκινήτων στο χώρο του προλιμένα.
6. Αναμόρφωση του χώρου του προλιμένα σύμφωνα με τα σχέδια που έχουν εκπονηθεί από το Δήμο και
7. Θεσμοθέτηση και κατασκευή υποδομών ναυταθλητικών εγκαταστάσεων για τις ανάγκες των αθλητικών συλλόγων (σε συνεργασία με τη Γ.Γ.Α. για την κάλυψη την δαπανών).

(τα υπ’ αρ. 5 & 6 έργα θα γίνουν με δαπάνες του Δήμου).

Το Δημοτικό Συμβούλιο έφτασε σε αυτήν την απόφαση αναγνωρίζοντας αφ’ ενός ότι το λιμάνι δεν μπορεί να γίνει μεγάλο διαμετακομιστικό κέντρο εμπορευμάτων καθώς ευρισκόμενο στο μυχό του κόλπου είναι εκτός της ρότας πλεύσης των εμπορικών πλοίων και αφ’ ετέρου ότι με την προοπτική της τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής η διέλευση πολλών εμπορικών πλοίων θα επιβάρυνε περιβαλλοντικά λόγω της ρύπανσης έναν κλειστό κόλπο όπως είναι ο Μεσσηνιακός.

Στηριζόμενο σε αυτές τις προτάσεις ξεκίνησε το 2008 η εκπόνηση του Master Plan και καθώς δεν έλαβε υπ’ όψιν του την ακυρωθείσα αργότερα από το Συμβούλιο Επικρατείας εμμονή του προηγούμενου δημάρχου να συμπεριληφθεί στο Γ.Π.Σ. του Δήμου νέο λιμάνι στο δυτικό μέρος της πόλεως,  ολοκληρώθηκε το 2012 (ΦΕΚ386/ΑΑΠ/10-12-12).

Η μελέτη επικαιροποίησης του MasterPlan προκηρύχθηκε από τη Διεύθυνση Λιμενικών Υποδομών του υπουργείου Υποδομών το 2016 και στη συνέχεια ακολούθησε ευρεία διαβούλευση, με τους αρμόδιους φορείς, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την υπ’ αριθμόν 101/2018  απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Καλαμάτας. Η παραπάνω απόφαση περιέχει μια σειρά απόψεων και προτάσεων που είναι στο πνεύμα της απόφασης του 2005 , με τις αναγκαίες προσαρμογές λόγω της αυξημένης τουριστικής ανάπτυξης  και τις οποίες   έλαβαν υπόψη οι μελετητές προκειμένου να συνταχθεί η μελέτη της επικαιροποίησης. Η σημαντικότερη αλλαγή είναι η μετάθεση του χώρου ελλιμενισμού των κρουαζιερόπλοιων στον προσήνεμο μώλο όπου προβλέπεται και το υδατοδρόμιο ώστε το τμήμα του λιμανιού επί των οδών Τσαμαδού και Φαρών  να διατεθεί για τον ελλιμενισμό Mega Yachts.

Στο MasterPlan που συζητήθηκε στο  6^ο Δημοτικό Συμβούλιο του 2020 αναφέρεται και περιγράφεται η παρουσία κτηριακών εγκαταστάσεων, απαραίτητων για την λειτουργία ορισμένων δομών και χρήσεων του λιμένα.  Η πρόταση των μελετητών του Υπουργείου όριζε τέσσερα Λ.Ο.Τ. (Λιμενικά οικοδομικά τετράγωνα) με μέγιστη αρχικά προταθείσα  δόμηση τα 10.500,00 τ.μ. δηλαδή μεγαλύτερη κατά 6.280,00 τ.μ. από τα υφιστάμενα σήμερα 4.220,00 τ.μ. μετά την κατεδάφιση των αποθηκών. Όλες οι Δημοτικές Παρατάξεις αντέδρασαν στη μεγάλη αυτή αύξηση της δόμησης και εμείς καταθέσαμε πρόταση με αύξηση μόνο κατά 3.200,00 τ.μ. ( 640,00 τμ στο ΛΟΤ 1 για το σταθμό εξυπηρέτησης, 700,00 τμ στο ΛΟΤ 2 για κατασκευή Αποθήκης, 300,00 τμ στο ΛΟΤ 3 για κτήριο εξυπηρέτησης μαρίνας και 1.560,00 μ2 στο ΛΟΤ 4 για ναυταθλητικές εγκαταστάσεις) με παράλληλη απαγόρευση δόμησης στο Πάρκο του Λιμενικού και Νότια της οδού Ναυαρίνου από την οδό Τσαμαδού μέχρι την οδό Ακρίτα και από τη Μ. Αλεξάνδρου μέχρι τον ανατολικό υπήνεμο μώλο του προλιμένα.

Τελικά αποδεχθήκαμε την αύξηση της δόμησης κατά 3.760,00 τ.μ. (απόφαση του Δ.Σ 60/2020) με το μεγαλύτερο μέρος αυτής  (360,00 τμ) να αφορά το Σταθμό Εξυπηρέτησης μετά τη διαβεβαίωση ότι για τις ανάγκες της συνθήκης Σέγκεν απαιτούνται 400,00 – 500,00 τμ. Η τελική πρόταση όπως διαμορφώθηκε μετά τη συνεννόηση των Δημοτικών Παρατάξεων συγκέντρωσε τελικά μια πολλή μεγάλη πλειοψηφία.

Με μεγάλη έκπληξη διαπιστώνουμε ότι στην παρούσα Μ.Π.Ε. δεν περιλαμβάνεται στα σχέδια που τη συνοδεύουν αυτό που αναφέρεται στο Ρυμοτομικό Σχέδιο , στις Χρήσεις Γής και στους Όρους Δόμησης , πιθανόν λόγω της μεγάλης διάστασης απόψεων μεταξύ Δήμου και Μελετητών – Υπουργείου όπως αναφέρθηκε ανωτέρω. Ο Δήμος πρέπει με τρόπο εμφατικό να επισημάνει αυτή την έλλειψη και να επιμείνει στις προτάσεις του που αναφέρονται στη με αρ. 60/2020 απόφαση του Δ.Σ.

Επιπρόσθετα οφείλουμε να επαναφέρουμε την πρόταση του Δήμου για αποδέσμευση του Πάρκου του Λιμενικού και των οδών Αναλήψεως και Ψαρών από τη Χερσαία Ζώνη του Λιμένος (Λ.Ο.Τ. 2). Εάν αυτό δεν επιτευχθεί να επιμείνουμε για την ρύθμιση της κυκλοφορίας στις πιο πάνω αναφερθείσες οδούς σύμφωνα με την κυκλοφοριακή μελέτη του Δήμου.

Επίσης πρέπει να διασφαλιστεί, με μικρούς διαύλους επικοινωνίας με την ανοικτή θάλασσα, η ανακύκλωση των υδάτων στη δεξαμενή του λιμένα προς αποφυγή έντονης ρύπανσης ,γεγονός το οποίο σήμερα εξυπηρετείται λόγω του εκτεταμένα ανοιχτού νοτιοανατολικού μετώπου στην είσοδο του.

Θεωρούμε τον προλιμένα ιδανικό σημείο ανάπτυξης των Ναυταθλητικών Εγκαταστάσεων γιατί επιτρέπει την εκμάθηση της ιστιοπλοίας σε προφυλαγμένο χώρο η πλησίον αυτού και σε συνδυασμό με τον εξαιρετικό στίβο έξω από το λιμάνι μπορεί να αναδείξει την πόλη μας σε σημαντικό Ναυταθλητικό Κέντρο. Η Λειτουργία τέλος Ναυτικού Μουσείου μπορεί να γίνει είτε στο χώρο των ναυταθλητικών εγκαταστάσεων είτε, με κατάλληλη διαμόρφωση, στο κτίριο του πρώην Γυμνασίου Παραλίας μετά προφανώς τη μετεγκατάσταση σε λειτουργικότερο χώρο των εικαστικών δραστηριοτήτων.

Επιπροσθέτως στη χερσαία ζώνη του προλιμένα η θέση των Αποθηκών Αλιέων (νο 11) πρέπει να μετακινηθεί νοτιότερα αφήνοντας περισσότερο χώρο πρασίνου (νο 29) ενώ στο τμήμα πέραν των αθλητικών εγκαταστάσεων προς ανατολάς πρέπει να ελαχιστοποιηθεί επίστρωσή του με κυβόλιθους  προς όφελος της υφισταμένης αμμώδους παραλίας (νο 28).

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τονιστεί ότι στην  παρούσα Μ.Π.Ε. περιγράφονται αναλυτικά τα μέτρα τα οποία στοχεύουν στην πρόληψη – αποφυγή των επιπτώσεων, στην μείωση – -ελαχιστοποίηση της έντασης και έκτασης των επιπτώσεων και τέλος στην αποκατάσταση των επιπτώσεων από την κατασκευή των απαιτούμενων έργων. Αυτά είναι (74) κατά τη φάση της κατασκευής και (21) κατά τη φάση λειτουργίας του  λιμένος και είναι σημαντικής σημασίας η τήρησή τους στο ακέραιο.