ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας: «Κόλαφος για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ τα υπομνήματα προς το ΣτΕ»

Με αφορμή την ακρόαση της προσφυγής του ΣΥΜΕΠΟΠ στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά της απόφασης του πρώην υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ Β. Αποστόλου, ο βουλευτής Μεσσηνίας Περικλής Μαντάς προέβη στην ακόλουθη δήλωση:

«Σοκαριστικές αποκαλύψεις και πλούσιο παρασκήνιο για τις μεθοδεύσεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και της τότε ηγεσίας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, περιελάμβαναν τα υπηρεσιακά υπομνήματα προς το ΣτΕ για την ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας.

Για όσους παρακολουθούν την υπόθεση τα τελευταία χρόνια, γίνεται άμεσα αντιληπτό ότι η απόφαση Αποστόλου ήταν μια πραξικοπηματικού χαρακτήρα ενέργεια κατά της ΠΟΠ Ελιάς Καλαμάτας και η έκδοσή της καταπάτησε κάθε έννοια νομιμότητας και τήρησης των προβλεπόμενων διαδικασιών. Όπως φάνηκε πλέον με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο, οι πρώην κυβερνώντες δεν δίστασαν να καταστρατηγήσουν τις διαδικασίες, να παραβιάσουν τους ευρωπαϊκούς κανόνες και να αγνοήσουν επιδεικτικά τον θεσμοθετημένο ρόλο των υπηρεσιών του υπουργείου, προκειμένου να επιτευχθεί ο απώτερος σκοπός: η ακύρωση του ΠΟΠ, εις βάρος των παραγωγών και προς όφελος των μεγάλων συμφερόντων που εξυπηρετούνται από αυτή την εξέλιξη.

Σύμφωνα με όσα υποβλήθηκαν υπηρεσιακά προς το ΣτΕ, τόσο η αρχική απόφαση (ΥΑ1) (3247/137259/6-12-2016) με την οποία καταχωρίστηκε για πρώτη φορά ο όρος “Καλαμάτα” ως συνώνυμο της ποικιλίας “Καλαμών” στον Εθνικό Κατάλογο Ποικιλιών, όσο και η απόφαση Αποστόλου (ΥΑ3) (331/20735/7-2-2018), με την οποία οριστικοποιήθηκε η αλλαγή αυτή, δεν βασίστηκαν ποτέ σε υπηρεσιακές εισηγήσεις. Με άλλα λόγια, δεν τηρήθηκε και καταστρατηγήθηκε η γνωμοδοτική διαδικασία που ακολουθείται σε άλλες περιπτώσεις, ούτε βέβαια λήφθηκε υπόψη η εισήγηση του γνωμοδοτικού οργάνου (ΤΕΠΥ), όπως συνήθως γίνεται, ενώ φυσικά δεν υπήρξε καμία αιτιολόγηση περί της ορθότητας ή αναγκαιότητας λήψης της συγκεκριμένης απόφασης.

Όπως επίσης περιλαμβάνεται στα υπομνήματα των υπηρεσιών του ΥπΑΑΤ, παρότι από τις 30/12/2016 είχε ανακληθεί η ισχύς της ΥΑ1, με αποτέλεσμα ο όρος “Καλαμάτα” να απαλειφθεί (προσωρινά, όπως φάνηκε) από τον Εθνικό Κατάλογο Ποικιλιών, κατόπιν αντιδράσεων από τους τοπικούς φορείς που οδήγησαν στην άμεση έκδοση της απόφασης (ΥΑ2) (3401/144590/22-12-2016) λίγες ημέρες μετά, το υπουργείο ουδέποτε ενημέρωσε για την αλλαγή αυτή την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με αποτέλεσμα να παραμείνει παράτυπα ο όρος “Καλαμάτα” στον ευρωπαϊκό κατάλογο Frumatis για πάνω από ένα έτος. Εντύπωση προκαλεί μάλιστα το γεγονός ότι η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου ζήτησε από τον Απρίλιο 2017 να λάβει το προβλεπόμενο Frumatis template προκειμένου να πραγματοποιήσει τις απαραίτητες διορθώσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όμως ουδέποτε το έλαβε και οι οχλήσεις της αγνοήθηκαν παντελώς.

Αντ’ αυτού, τον Αύγουστο 2017 η αρμόδια υπηρεσία του ΥπΑΑΤ έλαβε εντολή από τον Γενικό Γραμματέα του υπουργείου να συνταχθεί νέο σχέδιο υπουργικής απόφασης με την προσθήκη του όρου “Καλαμάτα”, γεγονός που οδήγησε τελικά στην έκδοση της άκρως προβληματικής και αμφιλεγόμενης απόφασης Αποστόλου (ΥΑ3) ύστερα από μερικούς μήνες. Η απόλυτη περιθωριοποίηση των υπηρεσιών του υπουργείου καταγράφεται εξάλλου με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο, όπως φαίνεται χαρακτηριστικά στο ακόλουθο απόσπασμα: στις 26-02-2018 δημοσιεύθηκε η απόφαση Αποστόλου (ΥΑ3) «στην οποία προστέθηκε το συνώνυμο “Καλαμάτα”, κατόπιν γραπτής εντολής η οποία εστάλη από το Γραφείο του Γενικού Γραμματέα του ΥπΑΑΤ με μήνυμα ηλεκτρονικής αλληλογραφίας».

Με άλλα λόγια δηλαδή:

• Η απόφαση Αποστόλου (ΥΑ3) ήταν αποτέλεσμα του «εντέλλεσθε» του τότε Γενικού Γραμματέα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
• Αιτιολόγηση της απόφασης Αποστόλου (ΥΑ3) δεν υπήρξε ποτέ, είτε σε υπηρεσιακό επίπεδο είτε με οποιαδήποτε άλλη μορφή.
• Οι λόγοι για τους οποίους κρίθηκε ότι έπρεπε να ενταχθεί ο όρος “Καλαμάτα” ως συνώνυμο της ποικιλίας “Καλαμών” επίσης δεν τεκμηριώθηκαν ποτέ και με κανέναν τρόπο.
• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ποτέ δεν ενημερώθηκε όπως έπρεπε, παρά την ευρωπαϊκή προστασία που απολάμβανε μέχρι εκείνη τη στιγμή η ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας.
• Και ενώ συνέβαιναν όλα αυτά, η ηγεσία του ΥπΑΑΤ της περιόδου εκείνης χρηματοδοτούσε με 11 εκ. ευρώ μέσω του προγράμματος “Olive You”, πρόγραμμα προβολής – προώθησης σε 13 χώρες παρουσιάζοντας την ονομασία “Kalamata Olives” ως απλή ποικιλία ελιάς. Την ίδια περίοδο αποδεικνύεται ξεκάθαρα ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προστάτευε το “Kalamata Olives” ως ονομασία του ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας.

Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε τον Σεπτέμβριο 2017 τη διαγραφή του όρου “Καλαμάτα” ως συνώνυμου της ποικιλίας “Καλαμών” «διότι δεν ακολουθήθηκαν οι διεθνώς αποδεκτές κατευθυντήριες γραμμές στην ονοματολογία ποικιλιών οπωροφόρων δένδρων, απουσία ενωσιακών κανόνων καθώς και λόγω της ύπαρξης προγενέστερου δικαιώματος τρίτου, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 42 του κανονισμού 1151/2012». Το ΥπΑΑΤ απευθύνθηκε στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, από το οποίο διατυπώθηκε η άποψη ότι «οι ελληνικές αρχές  μπορούν να γνωρίσουν [στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή] ότι δεν συμμερίζονται την ανάγκη απαλοιφής του εν λόγω συνωνύμου, επικαλούμενες ορισμένα επιχειρήματα και με την επιφύλαξη ότι κατά τη χρήση του συνωνύμου “Καλαμάτα”, αφενός θα ληφθεί μέριμνα από τη Διοίκηση για τη μη παραβίαση των όρων και προϋποθέσεων του άρθρου 42 παρ. 1 του κανονισμού 1151/2012 και αφ’ ετέρου ότι η εν λόγω χρήση πράγματι δεν θα αποτελεί κίνδυνο για την προστασία τόσο του ΠΟΠ «Ελιά Καλαμάτας» όσο και του συνωνύμου της ποικιλίας».

Όπως προκύπτει βέβαια, η μέριμνα αυτή για τη μη παραβίαση των ευρωπαϊκών όρων και τη μη θέση σε κίνδυνο του ΠΟΠ ποτέ δεν λήφθηκε, ούτε και τεκμηριώθηκε με κάποιον τρόπο, όπως προκύπτει από τη σχετική εισήγηση του αρμόδιου τμήματος. Αποτέλεσμα ήταν να γίνει τελικά χρήση του όρου “Καλαμάτα”, χωρίς όμως να ληφθούν υπόψη οι προϋποθέσεις που ορίζονται στον ευρωπαϊκό κανονισμό και στους οποίους βασίστηκε η άποψη του ΝΣΚ.

Δυστυχώς αποκαλύπτεται πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η απόφαση Αποστόλου (ΥΑ3) αποτέλεσε μία αποσπασματική και πραξικοπηματική ενέργεια της τότε ηγεσίας του ΥπΑΑΤ, η οποία έβλαψε τους παραγωγούς και ευνόησε τα μεγάλα συμφέροντα που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της επιτραπέζιας ελιάς. Με τον πλέον σαφή και ξεκάθαρο τρόπο, αγνόησαν τις υπηρεσίες του υπουργείου, υπονόμευσαν τις υποχρεώσεις της χώρας ως μέλους της ΕΕ, καταπάτησαν τους ευρωπαϊκούς κανόνες και το πνεύμα του νομοθέτη αναφορικά με την προστασία γεωγραφικών ενδείξεων, αλλά και έπραξαν το χειρότερο όλων: αδιαφόρησαν για τον Έλληνα παραγωγό ΠΟΠ Ελιάς Καλαμάτας και ελιάς Καλαμών και τον θυσίασαν στον βωμό των μεγάλων συμφερόντων.

Είχα δηλώσει από την πρώτη στιγμή ότι τα δικαιώματα των Ελλήνων παραγωγών και η καθολική προστασία της ΠΟΠ Ελιάς Καλαμάτας οφείλουν να αποτελούν προτεραιότητα για όλους μας. Παραμένω απόλυτα προσηλωμένος σε αυτή τη γραμμή και σε αυτή την πορεία θα συνεχίσω, μέχρι την τελική δικαίωση».