Σταυρούλα Κοσμοπούλου: «Η λειτουργία της καρδιάς επηρεάζεται έντονα από συναισθηματικούς παράγοντες»

Σταυρούλα Κοσμοπούλου: «Η λειτουργία της καρδιάς επηρεάζεται έντονα από συναισθηματικούς παράγοντες»

Η ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΤΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΜΙΛΑΕΙ ΑΠΟ ΚΑΡΔΙΑΣ…

ΣΥΜΦΩΝΑ με τον Ιπποκράτη « το σώμα δεν είναι κλειστό σύστημα αλλά αλληλεπιδρά συνεχώς  με το περιβάλλον, συνεπώς ο γιατρός θα πρέπει να είναι, μεταξύ άλλων, οξυδερκής παρατηρητής της φύσης.»

Συνέντευξη στην AFIZE SEFERI

σπουδάστρια του τμήματος δημοσιογραφίας Δ. ΙΕΚ Καλαμάτας

Όταν θυμώσουμε, όταν λυπηθούμε, όταν χαρούμε ή φοβηθούμε το πρώτο πράγμα που θα νιώσουμε είναι η καρδιά μας να χτυπάει!

• Η στήριξη της οικογένειας του ασθενούς συμβάλλει στη θεραπεία του και με ποιό τρόπο ;

«Από τους πιο σημαντικούς συμμάχους στην αντιμετώπιση των νοσημάτων είναι η οικογένεια, οι άνθρωποι που βοηθούν και στηρίζουν τον ασθενή.

Η συμμετοχή της οικογένειας βοηθάει στην καλύτερη αντιμετώπιση της νόσου.

Η δημιουργία ενός θετικού πλαισίου με συγγενείς ενήμερους για τη νόσο , τις επιπλοκές της , την πρόγνωση της, βοηθάει στην διαχείρηση των αρνητικών συναισθημάτων, όπως είναι ο φόβος για την υγεία του στους δικούς του ανθρώπους, ο θυμός και η άρνηση για τα πιθανά μελλοντικά συμβάντα.

Η καλή και σταθερή ψυχολογία του οικείου περιβάλλοντος έχει τελικά θετικό αποτέλεσμα στην ψυχική διάθεση του ίδιου του ασθενούς και είναι γνωστό ότι ασθενείς με βοηθητικό υποστηρικτικό πλαίσιο είχαν καλύτερη ποιότητα ζωής και καλύτερη πρόγνωση τελικά.

Άρα η στήριξη της οικογένειας του ασθενούς επιβάλλεται ως αναγκαιότητα και όχι ως πολυτέλεια».

• Πώς μπορείτε στο επάγγελμα σας να διατηρήσετε μια ισορροπία μεταξύ λογικής και συναισθήματος στη σχέση με τους ασθενείς σας ;

«Η λογική και το συναίσθημα είναι δύο διαφορετικές πτυχές της ανθρώπινης ύπαρξης, που σε οποιοδήποτε τομέα της ζωής μας πρέπει να βρίσκονται σε ισορροπία μεταξύ τους.  Δεν είναι καλό να είμαστε ούτε απόλυτα συναισθηματικοί ούτε απόλυτα λογικοί. Η δουλειά του γιατρού είναι τέτοια από τη φύση της που συχνά σε βάζει σε έντονα φορτισμένες συναισθηματικά καταστάσεις .  Βιώνεις απώλειες, δυστυχίες, θάνατο αλλά και προσφορά, χαρά και ενθουσιασμό. Μπορείς να βιώσεις την απόλυτη έκφραση αγάπης αλλά και την πλήρη απόρριψη. Εκεί έρχεται η εμπειρία και σιγά και σταθερά σε βοηθάει να βρίσκεις τις ισορροπίες που χρειάζονται ώστε οι πράξεις σου, οι αποφάσεις σου για τον ασθενή να διέπονται από λογική αλλά χωρίς έλλειψη του συναισθήματος . Είναι μια γνώση και στάση που κατακτάται με τον χρόνο αλλά και με την συνετή και μετριοπαθή επεξεργασία των καθημερινών συμβάντων».

• Μπορεί ένας γιατρός να διατηρήσει την ισορροπία ανάμεσα στην οικογένεια και στην δουλειά του; Έχει αρκετό ελεύθερο χρόνο για αυτήν;

« Ένας γιατρός όπως και πολλοί άλλοι επαγγελματίες αφιερώνει αρκετό χρόνο και ψυχική ενέργεια στην δουλειά του.  Αυτό του στερεί ελεύθερο χρόνο που θα μπορούσε να αφιερώσει στα δικά του άτομα, στην οικογένεια, σε φίλους αλλά και στον ίδιο του τον εαυτό.

Ωστόσο είναι νομίζω στο χέρι του καθενός, να βρεί και εδώ την σωστή ισορροπία ώστε να μην αδικήσει ούτε την οικογένεια του ούτε τον εαυτό του ως επαγγελματία.

Ο χρόνος εξάλλου δεν μετριέται πάντα με την διάρκεια του αλλά και με την ποιότητα του.

Λιγότερος, αλλά ίσως και πιο ποιοτικός χρόνος αφιερωμένος στην οικογένεια, καλύπτει αρκετά κενά.

Στο τέλος όμως πάντα μένει ένα παράπονο στον ίδιο, όσο και στους οικείους του.

Γιατί ούτως ή άλλως, η πολυτέλεια του σήμερα είναι η ύπαρξη του ελεύθερου χρόνου, αλλά αυτό νομίζω δεν αφορά μόνο τους γιατρούς».

• Μπορούν συναισθηματικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες να επηρεάσουν την λειτουργία της καρδιάς ;

« Βέβαια.  Η λειτουργία της καρδιάς επηρεάζεται έντονα από συναισθηματικούς παράγοντες .

Είναι γνωστές κλινικές οντότητες που έχουν να κάνουν μόνο με το άγχος (μυοκαρδιοπάθεια προκαλούμενη από το stress, απορρύθμιση αρτηριακής πίεσης, ταχυκαρδίες)

Εξάλλου είναι αποδεδειγμένο ότι σε περιόδους κρίσης τα καρδιοαγγειακά συμβάματα αυξάνονται.

Από την άλλη και περιβαλλοντικοί παράγοντες παίζουν ρόλο στην εύρυθμη λειτουργία της καρδιάς.

Η μόλυνση του περιβάλλοντος έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί αύξηση των καρδιοαγγειακών νοσημάτων (κυρίως οξέων στεφανιαίων επεισοδίων).

Η μολυσμένη ατμόσφαιρα περιέχει μεγάλες ποσότητες στερεών και υγρών σωματιδιών, το μέγεθος των οποίων έχει μεγάλη σημασία.

Τα μεγαλύτερα από αυτά (διαμέτρου >10mm) προκαλούν βρογχίτιδες ή Ca πνεύμονα.

Τα μικρότερα (διαμέτρου <2,5mm) εισέρχονται στην κυκλοφορία μέσω του ενδοθηλίου και είτε μέσω ενεργοποίησης του αυτόνομου νευρικού συστήματος, ή μέσω απευθείας δράσης στο μυοκάρδιο, ή μέσω φλεγμονής του ενδοθηλίου μπορεί να προκαλέσει καρδιακή νόσο.

Η ηχορύπανση επίσης παίζει σημαντικό ρόλο και έχει διαπιστωθεί ότι άνθρωποι που ζούν σε θορυβώδες περιβάλλον έχουν αυξημένη πιθανότητα να εκδηλώσουν υπέρταση άρα και καρδιαγγειακή νόσο».

• Πώς συνδυάζεται η καρδιά με τα συναισθήματα, όπως η αγάπη;

«Τα συναισθήματα επιδρούν στην καρδιά αλλά δεν παράγονται από την καρδιά. Είναι μια σύνθετη, υποκειμενική συνειδητή εμπειρία που συνδυάζει νοητική κατάσταση, ψυχοσωματικές εκδηλώσεις και βιολογικές αντιδράσεις του  σώματος.

Η καρδιά αντιδρά στο συναίσθημα της αγάπης με ταχυκαρδία, αλλά δεν είναι ο τόπος που δημιουργούνται οι συνθήκες εκείνες (βιοχημικές ουσίες, νευροδιαβιβαστές κ.λ.π) που γεννούν αυτό και όλα τα άλλα συναισθήματα».

• Η ιατρική είναι ένα λειτούργημα και από την εμπειρία μου κοντά σας αναρωτήθηκα ποιες ήταν οι δικές σας συνισταμένες ώστε να ακολουθήσετε αυτό τον κλάδο;

«Κάποτε σε μικρότερη ηλικία , νόμιζα ότι ήξερα γιατι διάλεξα να γίνω γιατρός και γιατί καρδιολόγος.

Τώρα ειλικρινά, όταν το σκέφτομαι δεν νομίζω να καταλήγω κάπου . Μάλλον είναι αποτέλεσμα δράσης πολλών παραγόντων.

Από όλες δε τις ειδικότητες της ιατρικής ξεχώρισα την καρδιολογική γιατί βρήκα σε αυτήν μια «λογική» που ταιριάζει στον χαρακτήρα μου».

• Γιατί χρησιμοποιούμε την έκφραση «μίλα με την καρδιά σου»;

«Λέμε «μιλάω με την καρδιά μου» και βασικά εννοούμε «μιλάω ειλικρινά, λέω την αλήθεια»

Έχει καθιερωθεί να λέγεται έτσι γιατί για πολύ καιρό πιστεύαμε ότι η καρδιά μας είναι ο τόπος παραγωγής συναισθημάτων αλλά και ο τόπος που εδράζεται η λογική.

Ισως γιατί είναι το όργανο που γίνεται άμεσα αντιληπτή η δράση των συναισθημάτων μας.

Όταν θυμώσουμε, όταν λυπηθούμε, όταν χαρούμε ή φοβηθούμε το πρώτο πράγμα που θα νιώσουμε είναι η καρδιά μας να χτυπάει.

Είναι πολύ λογικό λοιπόν να είναι το όργανο που πρώτο θα επικαλεστούμε αν θέλουμε να μιλήσουμε για αγάπη, για ειλικρίνεια ή για οποιοδήποτε άλλο συναίσθημα».