Εδώ παπάς εκεί πάπας

Ο άνθρωπος γεννιέται με την αναπόφευκτη μοίρα να «πουλήσει» κάποιες στιγμές στη ζωή του… παπατζιλίκι. Λίγες, πολλές, ή κανονικός τρόπος ζωής είναι θέμα ιδιοσυγκρασίας και καταβολών. Είναι κάτι που το μαθαίνει από μπόμπιρας κιόλας, όταν προσπαθεί να πείσει τους γονείς ή τους δασκάλους του ότι δεν έκανε αυτό για το οποίο κρίθηκε άξιος τιμωρίας.

Μεγαλώνοντας υποπίπτει στον πειρασμό για να εντυπωσιάσει το αντίθετο φύλο και αργότερα, αν το έχει αναγάγει σε «επιστήμη», για να διακριθεί στον επαγγελματικό στίβο. Υπάρχουν οι «επαγγελματίες» παπατζήδες, που καταφέρνουν να πείσουν τον περίγυρο ότι έχουν πολύ μεγαλύτερη αξία από την πραγματική τους και πορεύονται έτσι, με τον παρασιτισμό αυτοσκοπό τους. Υπάρχουν και αυτοί που πουλάνε ερασιτεχνικά «παπάτζα» χωρίς να ρισκάρουν πολλά, αφού ακόμα και αν εντοπιστούν θα λάβουν στο τέλος της μέρας συγχωροχάρτι.

Τίποτα όμως απ’ όλα τα παραπάνω δεν θα είχε διατυπωθεί έτσι ακριβώς όπως διατυπώθηκε, αν δεν είχαν διακριθεί στη λαϊκή μας κουλτούρα οι πραγματικοί επαγγελματίες του είδους. Η συνεισφορά τους στην ανθολογία της ελληνικής αργκό είναι πολύτιμη.

Μπορεί να «μάδησαν» σε βάθος πολλών δεκαετιών κόσμο και κοσμάκη, αλλά χάρισαν μια φράση – σύμβολο, που συνοψίζει αυτό που θα χρειαζόμασταν ολόκληρο κατεβατό για να περιγράψουμε!

Πέραν της κεντρικής ιδέας (παπατζής), απλοποίησαν τη σκέψη ποικιλοτρόπως, με παράγωγα της. Και όχι μόνο με αρνητικής σημασίας έννοιες. Διότι η λαϊκή παράδοση «αισθάνθηκε» ότι τους όφειλε έστω μια μικρή… ανταμοιβή, αποδίδοντας φόρο τιμής στην αδιαμφισβήτητη επιδεξιότητά τους.

Και κάπως έτσι, στο περιθώριο αυτού που πουλάει παπά, προέκυψε και αυτός που κάνει παπάδες!

Ίσως, η επίδραση αυτή στην ελληνική αργκό να αντικατοπτρίζεται στο χρόνο δράσης τους. Το «μάδησαν» είναι μάλλον ανακριβές. Διότι ναι, εν έτει 2018, υπάρχον κάποιοι που εξακολουθούν να «μαδούν». Ή μάλλον προσπαθούν να μαδήσουν διότι οι εποχές που «τσίμπαγαν» εν αφθονία οι (αδαείς) περαστικοί έχει περάσει ανεπιστρεπτί.

Σήμερα, για να σταθεί κάποιος και να δοκιμάσει την… τύχη του στο αναποδογυρισμένο χαρτόκουτο με τα τρία τραπουλόχαρτα, θα πρέπει είτε να έχει πλήρη άγνοια για τη ρίζα των προαναφερόμενων εμβληματικών φράσεων, είτε να έχει έρθει από τον… Άρη. Μόνο ένας πληροί και τις δύο προϋποθέσεις: ο τουρίστας.

Υπάρχει ένας βασικός λόγος που οι παπατζήδες «εξυμνήθηκαν» για τη λαμογιά τους και την… τεχνική κατάρτιση τους. Για να φύγει κανείς από την αναμέτρηση μαζί τους κερδισμένος, έπρεπε να ευθυγραμμιστούν εκείνη ακριβώς τη στιγμή όλοι οι πλανήτες από πάνω του. Συνελόντι ειπείν, οι πιθανότητες να κερδίσει διαδοχικά ο παίκτης την «μπάνκα», παίζοντας με μόλις 33% πιθανότητες υπέρ του, είναι απειροελάχιστες.

Τα φύλλα είναι τρία και όπως μπερδεύονται από το περίτεχνο χέρι του επιτήδειου είναι αδύνατο να διακριθεί που έχει «καθίσει» ο παπάς (Ρήγας, Ντάμα ή Βαλές). Στο «μία κι έξω» έχεις πιθανότητες. Αλλά όταν κάποιος γλυκαίνεται, νομίζοντας ότι έκανε την τύχη του, το «μία κι έξω» δεν είναι η πιθανότερη εξέλιξη.

Η ιστορία των παπατζήδων στην ελληνική επικράτεια δεν είναι και τόσο «αθώα». Κάποτε, σε πείσμα της αστυνομίας (που κανονικά θα έπρεπε να τους συλλαμβάνει), υπήρχαν τόσο πολλοί, που οι αντεγκλήσεις για τα καλά «πόστα» κατέληγαν σε «όρκους μίσους». Έχουν αναφερθεί μάλιστα και δύο περιπτώσεις αιματοχυσίας!

Το 1933, ο αρχηγός μιας «συμμορίας» του είδους, έπεφτε νεκρός από μαχαίρι που του έμπηξε στην καρδιά, αρχηγός αντίπαλης ομάδας απατεώνων. Το 1976 ο γνωστός ποινικός κακοποιός με το ψευδώνυμο «Σαλονικιός», μαχαίρωσε και σκότωσε στο κέντρο της πόλης άλλον παπατζή που του είχε πάρει τη θέση.

ΠΗΓΗ